Geschichte(n) erinnern – Formen ‚historisch-fiktionalen Erzählens’ in der deutschsprachigen und polnischen Gegenwartsliteratur nach 1989

Konferencja we współpracy z Germanistiches Instutut Justus-Liebig-Universität Giessen, Prof. Dr. Carsten Gansel

Wrocław 7.-9. kwietnia 2016

Do udziału w konferencji zostaną zaproszeni poloniści i germaniści, slawiści, historycy, socjologowie, politologowie i kulturoznawcy z Polski i Niemiec, zajmujący się badaniem najnowszych zjawisk i tendencji w literaturze i kulturze polskiej i niemieckiej, których dziedziną badawczą są w szczególności pytania dotyczące inscenizacji historyczności w mediach. Wobec faktu, że w kontekstach inscenizacji historii, względnie metahistorycznej narracji dużą rolę odgrywają wspomnienia traumy, wydaje się być niezwykle istotnym sięgnięcie do wyników psychologii kognitywnej i psychologii traum. Przy tym należy zwrócić szczególną uwagę na historyczną cezurę roku 1989, znamionującą nadejście nowej ery w historii Europy. Stawiamy więc pytanie, jak owa historyczna zmiana przełożyła się na literackie spostrzeganie historii obu krajów, narodów, kultur, które w tym samym czasie podlegały silnym, ale jednak różniącym się znacznie przemianom w sferze ekonomicznej, politycznej i społecznej. Można więc wyjść z założenia, że wraz z zakończeniem okresu podziału Niemiec i w wyniku globalnych przemian doszło do przebudowy „pamięci funkcyjnej”, do nowego podjęcia i nowej oceny tematów przeszłości. W ten sposób powróciły do „żywej pamięci” tematy, ślady, doświadczenia, które podlegały przez wiele lat procesom przemilczania, zapominania, wysortowywania i tabuizacji. I tak pojawiają się tematy wojny, Holocaustu, wypędzeń, przesiedleń w innym świetle w Niemczech, jak i w Polsce. Do tego dochodzi kolejna kwestia, tym razem o wymiarze globalnym: Wraz z wymieraniem generacji bezpośrednio związanych z narodowym socjalizmem, z wojną, z katastrofą cywilizacji, dochodzi do formułowania się nowych form opowiadania historycznego. Tam, gdzie zanika żywe doświadczenie, na znaczeniu zyskują formy fikcjonalne, nowa generacja autorów dochodzi do głosu. Proces ten ma duże znaczenie dla gatunku powieści historycznej. Można bowiem zauważyć, że tradycyjne formy historycznego opowiadania wypierane są przez opowiadania metafikcjonalne. Przykładami takiego nowego pisania historycznego, są teksty Daniela Kehlmanna, Ilji Trojanowa, Marcela Beyer, Felicitas Hoppe, Norberta Gstreina czy Kathariny Hacker. Nowe formy pisania historycznego odnaleźć można również w utworach polskich pisarzy: u Antoniego Libery, Olgi Tokarczuk, Karola Maliszewskiego, Waldemara Mierzwy, Mariana Pilota, Stefana Chwina, czy Pawła Huelle. Z tego względu wydaje nam się istotne dokonać wstępnej próby porównania tych nowych modeli pisarstwa historycznego.

Pytania prosimy kierować pod:

Monika.Wolting@uni.wroc.pl lub Carsten.Gansel@germanistik.uni-giessen.de

ZAŁĄCZNIKI

• Call for papers
• Program

KONTAKT